หลายท่านอาจประสบปัญหาทำหมันแล้วในอดีตแต่เปลี่ยนใจอยากมีลูกจะทำอย่างไรดี? เป็นไปได้หรือไม่? มีโอกาสสำเร็จมากน้อยแค่ไหน? แน่นอนว่าหากผ่านการทำหมันมาแล้วต้องใช้วิธีการผ่าตัดแก้หมัน อีกทั้งหลังผ่าตัดยังต้องตรวจเช็กว่าระบบสืบพันธุ์กลับมาทำงานได้สมบูรณ์หรือไม่ เป็นคำถามที่คุณผู้หญิงหลายท่านสงสัย ว่าทำหมันแล้ว ถ้าแก้หมัน หรือต่อหมันจะมีลูกได้ไหม
ซึ่งปกติแล้วไม่ว่าจะเป็นการทำหมันชาย ก็สามารถแก้ไขได้ เพียงแต่ผลลัพธ์ที่ได้อาจไม่ 100% การทำผ่าตัดต่อหมันชาย (Vasectomy reversal) เป็นการต่อท่ออสุจิใหม่ในผู้ชายที่ได้รับการทำหมันมาก่อนแล้วต้องการจะมีบุตรอีก โอกาสที่การผ่าตัดต่อหมันชายจะสำเร็จมากน้อยเพียงใด หรือทำหมันหญิงสามารถเปลี่ยนแปลงให้กลับมามีลูกได้ไหม
แต่ความสำเร็จในการต่อหมันจะมีมากน้อยแค่ไหน ขึ้นกับปัจจัยหลายอย่าง ก่อนอื่นมาทำความเข้าใจภาพรวมของการต่อหมัน หรือแก้หมันกันก่อนครับ ไปดูกันเลยครับบทความนี้มีคำตอบ
การต่อหมัน หรือ การแก้หมัน คืออะไร
คือ การตัดท่อนำไข่ และผูกท่อนำไข่ทั้ง 2 ข้าง ซึ่งท่อนำไข่จะเป็นตัวเชื่อมระหว่างรังไข่กับโพรงมดลูก และเป็นจุดที่ทำให้ไข่ของฝ่ายหญิงกับสเปิร์มของฝ่ายชายมาเจอกัน หากไข่และสเปิร์มไม่เจอกันก็จะไม่เกิดการปฏิสนธิหรือการตั้งครรภ์ได้ และไข่ก็จะสลายตัวไปในที่สุด เพราะฉะนั้นการต่อหมัน หรือการแก้หมัน ก็คือ การเชื่อมต่อท่อนำไข่ หรือการทำให้ท่อนำไข่กลับมาใช้งานได้ตามปกติ ซึ่งส่วนใหญ่จะใช้การผ่าตัดในการต่อหมันหรือแก้หมัน
ก่อนตัดสินใจต่อหมันหรือแก้หมัน ต้องรู้อะไรก่อน
- สาเหตุที่แท้จริงที่ทำให้ไม่ท้อง เกิดจากอะไร เกิดจากฝ่ายหญิงที่ทำหมัน หรือเกิดจากฝ่ายชาย ดังนั้นก่อนการแก้หมันคุณหมอจะแนะนำให้มีการตรวจร่างกายทั้งฝ่ายชายและฝ่ายหญิงเพื่อหาสาเหตุที่แท้จริงก่อนการแก้หมัน เพราะหากโอกาสที่จะท้องเองน้อย การต่อหมันหรือแก้หมันก็ไม่เกิดประโยชน์ แต่หากต้องการมีลูกจริง ๆ อาจจะพิจารณาเปลี่ยนวิธีจากการแก้หมัน เป็นการทำเด็กหมดแก้วแทน เนื่องจากการทำเด็กหลอดแก้ว ไม่ได้ใช้ท่อนำไข่ แต่เป็นเทคโนโลยีที่ให้อสุจิเกิดการผสมกับไข่ภายนอกร่างกาย และนำกลับไปฝังตัวที่โพรงมดลูก ซึ่งจะมีโอกาสสำเร็จมากกว่า
- ความพร้อมของทั้งฝ่ายชายและฝ่ายหญิงที่จะตั้งครรภ์ ส่วนใหญ่จะพิจารณาจากสภาพร่างกายและสภาพจิตใจ เช่น โรคประจำตัวบางอย่างที่ไม่เหมาะสมต่อการตั้งครรภ์ หรือเป็นโรคเรื้อรังรุนแรง
- ความพร้อมที่จะมีบุตร เช่น สภาพครอบครัว สังคม ความพร้อมในการเลี้ยงดูบุตรหลังคลอด คุณแม่มีความพร้อมมากน้อยแค่ไหน ซึ่งต้องเป็นอีกหนึ่งปัจจัยที่ควรพิจารณาก่อนการแก้หมัน
ปัจจัยที่มีผลต่อการต่อหมัน
- อายุ โดยเฉพาะผู้หญิงที่อายุเกิน 40 ปี ความเสี่ยงในการแก้หมันสำเร็จ และตั้งครรภ์ได้ก็จะน้อยลง
- ปัจจัยด้านการเจริญพันธ์ เช่น มดลูกไม่ปกติ มีเนื้องอก รังไข่ไม่สมบูรณ์ รังไข่ฝ่อก่อนวัย มีปัญหามดลูกโต หรือไข่ทำงานน้อยลง ก็จะทำให้ความสำเร็จลดลง
- ปัจจัยของฝ่ายชาย คุณหมอจะแนะนำให้ตรวจน้ำเชื้อของคุณผู้ชายหรือสามีก่อน เพื่อให้มั่นใจว่าน้ำเชื้อของฝ่ายชายสมบูรณ์เพียงพอและพร้อมสำหรับการตั้งครรภ์ เพราะหากแก้หมันผู้หญิงไปแล้ว พบว่าน้ำเชื้อของคุณผู้ชายอ่อน ไม่แข็งแรง มีปริมาณตัวน้อย หรือรูปร่างไม่สมบูรณ์ ก็อาจจะทำให้โอกาสในการตั้งครรภ์ลดลง
- โรคประจำตัวบางชนิด เช่น เบาหวาน ความดันโลหิตสูง โรคไทรอยด์ โรคหัวใจที่คุมไม่ได้ คุณหมอก็จะไม่แนะนำให้ต่อหมัน เนื่องจากหากแก้หมัน แล้วมีการตั้งครรภ์ จะเกิดความเสี่ยงทั้งคุณแม่และลูกสูงขึ้น
- ระยะเวลาที่ทำหมัน หากทำหมันผ่านมาเป็นเวลานาน โอกาสประสบความสำเร็จในการตั้งครรภ์ หลังการแก้หมันก็จะลดลง
- ความยาวของท่อนำไข่ที่เหลือ หากท่อนำไข่มีความยาวก่อนการแก้หมัน น้อยกว่า 4-5 เซนติเมตร โอกาสประสบความสำเร็จในการต่อหมันและกลับมาตั้งครรภ์ก็จะน้อยลง
- ความเชี่ยวชาญของแพทย์ที่จะทำการต่อหมัน
ภาวะแทรกซ้อนหลังการแก้หมันหญิง
- ความเสี่ยงต่อการล้มเหลว เช่น แก้หมันได้ข้างเดียวหรือแก้หมันไม่ได้เลย–บาดเจ็บต่ออวัยวะข้างเคียงในอุ้งเชิงกราน ในกรณีที่มีพังผืด เช่น ลำไส้เล็ก ลำไส้ใหญ่
- ความเสี่ยงจากการดมยาสลบ
- โอกาสเกิดการตั้งครรภ์นอกมดลูก ดังนั้นถ้าตรวจพบว่าตั้งครรภ์ควรรีบฝากครรภ์ทันที
- ความเสี่ยงของการตั้งครรภ์
การทำผ่าตัดต่อหมันชาย (Vasectomy reversal)
การทำหมันชายถือเป็นการคุมกำเนิดถาวร แต่ก็สามารถแก้ไขได้ เพียงแต่ผลลัพธ์ที่ได้อาจไม่ 100% การทำผ่าตัดต่อหมันชาย (Vasectomy reversal) เป็นการต่อท่ออสุจิใหม่ในผู้ชายที่ได้รับการทำหมันมาก่อนแล้วต้องการจะมีบุตรอีก
โอกาสที่การผ่าตัดต่อหมันชายจะสำเร็จ ผลสำเร็จของการผ่าตัดขึ้นอยู่กับหลายปัจจัยเช่นระยะเวลาในการผ่าตัดทำหมัน, วิธีการทำหมัน, การตีบตันของท่อน้ำเชื้อส่วนต้น, การเกิดภูมิต้านทานต่อเชื้ออสุจิ และความชำนาญของแพทย์ในการผ่าตัด โดยทั่วไปถ้าทำหมันไม่เกิน 10 ปี โอกาสประสบผลสำเร็จ 70-80% ถ้าทำหมันเกิน 10 ปี โอกาสสำเร็จ 20-30% ดังนั้นคนที่ทำหมันมาเกิน 10 ปีอาจพิจารณาทำเด็กหลอดแก้วเป็นอีกทางเลือกหนึ่ง
ผลข้างเคียงของการตรวจรักษาผ่าตัดต่อหมันชาย
- แผลอักเสบติดเชื้อ เลือดคั่งในถุงอัณฑะ ทางเลือกอื่นในการรักษา (Alternative treatment / Procedure)
- ในรายทำหมันมาเป็นเวลานานอาจพิจารณาการผสมเทียมเป็นอีกทางเลือกหนึ่ง การปฏิบัติตัวหลังผ่าตัด
- หลังทำผ่าตัดควรพักผ่อนอยู่บ้าน 2-3 วัน งดเว้นการออกกำลังกาย กิจกรรมหนักๆ และ เพศสัมพันธ์ 1-2 สัปดาห์
- ถ้ามีอาการบวม ปวดลูกอัณฑะมาก ควรกลับมาพบแพทย์ทันที
- ตรวจน้ำอสุจิหลังผ่าตัด 3 เดือน
สรุป ทำหมันแล้วสามารถกลับมามีลูกได้ไหม
ระยะเวลาที่ทำหมัน หากทำหมันผ่านมาเป็นเวลานาน โอกาสประสบความสำเร็จในการตั้งครรภ์ หลังการแก้หมันก็จะลดลง โดยทั่วไปถ้าทำหมันไม่เกิน 10 ปี โอกาสประสบผลสำเร็จ 70-80% ถ้าทำหมันเกิน 10 ปี โอกาสสำเร็จ 20-30% คนที่ทำหมันมาเกิน 10 ปี อาจพิจารณาทำเด็กหลอดแก้วเป็นอีกทางเลือกหนึ่ง ดังนั้นควรพิจารณาให้รอบคอบก่อนที่จะตัดสินใจทำหมัน หากมีข้อสงสัยอยากสอบถามรายละเอียดเพิ่มเติม สามารถ คลิก เพื่อปรึกษาหมอได้เลยครับ
ทำหมันสามารถคุมกำเนิดได้จริงไหม
หลายคนคงทราบข้อ
จู๋โค้งงอ อันตรายกว่าที่คุณคิด
การผิดปกติ ของจ
แก้หลั่งเร็วถาวร ทำได้จริงหรือ
ในระหว่างที่คุณ